Ο χρόνος… σταμάτησε στο ηλιακό ρολόι των Ενετών

Το ηλιακό ρολόι στο Βυζάρι Αμαρίου, ίσως το μοναδικό μνημείο στο είδος του στην Κρήτη, από τότε που έφυγε ο παππούς Χαράλαμπος Βιδάκης, έπαψε να λειτουργεί, αφέθηκε στο έλεος του χρόνου και σήμερα, ευτυχώς, υπάρχουν μόνο τα απομεινάρια του, θυμίζοντας τις ιστορικές περιόδους επί Ενετοκρατίας και Τουρκοκρατίας.

Οι αρχαιολογικές υπηρεσίες, αγκυλωμένες σε άρρωστες και χρονοβόρες αντιλήψεις, αφήνουν απροστάτευτους θησαυρούς και οι τοπικές Αρχές επιδεικνύουν σοβαρό έλλειμμα παρέμβασης.

Μέχρι που ζούσε ο παππούς Βιδάκης είχε καθημερινά την έγνοια της λειτουργίας του ρολογιού και ρωτούσε και το πρόσεχε ιδίαιτερα…



Και αυτό το μνημείο, στην ταράτσα του σπιτιού του σημερινού ιδιοκτήτη Περίανδρου Βιδάκη, εγγονού του Χαράλαμπου, δίπλα στη βίλα Σαουνάτσου που και αυτή κατέρρευσε, μένει με τα λείψανά του και φυσικά χωρίς να λειτουργεί.

Την ίδια ώρα εκατοντάδες ή και χιλιάδες ξένοι επισκέπτες από τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία, φτάνουν κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες στο Βυζάρι αναζητώντας τις αρχαιότητες, όταν «εμείς οι ίδιοι, δυστυχώς, δεν ενδιαφερόμαστε για την αξιοποίηση του πλούτου που κληρονομήσαμε».



Από τους Ενετούς

Λείψανα της ενετικής και τουρκικής περιόδου, είναι διάσπαρτα παντού στο Βυζάρι. Το MadeinCreta είχε αναδείξει πρόσφατα την εγκληματική εγκατάλειψη της «Ρημοκκλησιάς», της τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής με ερείπια από τα ρωμαϊκά χρόνια, που ανακάλυψε μετά από ανασκαφές από το 1956-1958 ο καθηγητής Κ. Καλοκύρης.



Το ενετικό ηλιακό ρολόι, έργο εξαιρετικής τέχνης, τοποθετήθηκε από τον Ενετό προύχοντα, ιδιοκτήτη του σπιτιού στην ταράτσα του και με τη λήξη της ενετοκρατίας και την κυριαρχία των Τούρκων στο νησί, περιήλθε στην κατοχή Τούρκου αγά που διέμενε στο Άνω Μέρος και χρησιμοποιούσε το σπίτι του Βυζαρίου «ως δεύτερο σπίτι, για να εισπράττει τους φόρους από τα χωριά της επαρχίας».

Με την ανταλλαγή των πληθυσμών, το σπίτι πέρασε στα ελληνικά χέρια και σε «κάποιον Χατζηαναγνώστη, αγνώστων λοιπών στοιχείων», γνωρίζει ο σημερινός ιδιοκτήτης του Περίανδρος Βιδάκης.



«Πιθανόν», εκτιμά ο κ. Βιδάκης, «να είχε αυτό το επώνυμο επειδή μπορεί ήταν αναγνώστης, δηλαδή ψάλτης στην εκκλησία. Δεν γνωρίζουμε περισσότερα για τον προηγούμενο ιδιοκτήτη, όσο κι αν προσπαθήσαμε, ψάχνοντας πηγές…»

Και αφού παρέμεινε το σπίτι στην ιδιοκτησία του Χατζηαναγνώστη, άγνωστο για πόσα χρόνια, πέρασε στη συνέχεια στον Χαράλαμπο Βιδάκη που το αγόρασε.

«Μέχρι που είχε το σπίτι ο παππούς μου», λέει ο κ. Βιδάκης, «το ρολόι λειτουργούσε και το πρόσεχε πολύ. Μετά που πέθανε άρχισε η κατάρρευση του…»



Και μπορεί ο χρόνος να σταμάτησε πριν αιώνες στο ηλιακό ρολόι των Ενετών στο Βυζάρι, όμως και οι πολιτικές που ασκούνται στη διαφύλαξη και ανάδειξη του πολιτισμού μας, δυστυχώς, συνεχίζουν να παραμένουν στάσιμες.

Είναι στοιχείο ενός αργοκίνητου Κράτους που δεν μπορεί να απαγκιστρωθεί από τη μικροπολιτική και τη διαφθορά…

made in creta - Μανόλης Παντινάκης